CÂU CHUYỆN VỀ XEM TƯỚNG MŨI ĐOÁN PHU THÊ CUNG
Ngày xưa danh sĩ Hứa Doãn lấy một cô họ Nguyễn làm vợ, theo nòi thư hương, văn học xuất chúng, chỉ phải xấu như ma. Ai cũng nghĩ Nguyễn thị sẽ khắc phu. Nhưng vì cả hai nhà rất thân thiết lại đã hứa hôn nên hôn phối vẫn thành như thường. Duy chỉ có một vị tướng sư danh tiếng đương thời bảo Nguyễn thị “Nội ngoại hữu tướng phu chi tướng” (bên trong lẫn bên ngoài đều có thể trợ giúp chồng).
Hứa Doãn không tin, tự nhủ mình là một kẻ đa tài đa năng lại đẹp, mà con vợ mình nó xấu thế thì nó giúp mình được cái gì ngoài việc nội trợ, nấu cơm quét nhà.
Về nhà được ít hôm, Hứa Doãn mới hỏi vợ rằng:
- Tôi nghe thấy nói thầy tướng bảo cô có tướng phu chi tướng, cô tin không?
Nguyễn thị đáp:
- Em không tin em có tướng phu chi tướng, nhưng em tin em là người đàn bà có phước.
- Cô có phước gì?
- Em có phước được nương tựa vào chồng.
- Nương tựa là thế nào?
- Là được chồng yêu thương, được chia sẻ vinh hoa phú quý của chồng. Em xấu xí thế này mà được một người chồng tài giỏi như anh chẳng phải là có phước sao?
- Xấu xí có phước của xấu xí, nương tựa chồng có tướng nương tựa chồng. Tôi đồng ý. Nhưng về tướng của cô, thầy tướng tìm thấy hữu phước ở chỗ nào, ở đôi mắt hay ở trán, ở tai?
Nguyễn thị tuy diện mạo xấu xí nhưng tâm địa lại cực thông tuệ, biết chồng bất mãn vì bộ mặt xấu xí của mình, nàng đành nhẫn nhịn nhỏ nhẹ đáp:
- Không những em nghe thầy tướng nói mà chính em cũng tự hiểu như vậy nữa, mắt, chân mày, môi miệng của em thật khó coi, em chỉ được độc một bộ vị tốt đó là phu tinh.
- Phu tinh, bộ vị nào là phu tinh? Vì chồng cô là tôi, tôi thì dính dấp gì đến diện mạo của cô?
- Em nghe thầy tướng bảo mũi là phu tinh của nữ nhân, mũi cũng là thê cung của nam nhân. Ông ấy nói em chỉ có cái mũi đẹp mà thôi, vừa đầy đặn vừa thẳng, sơn căn bất hãm, lỗ mũi không lộ, thế là phu tinh rất tốt. Bây giờ em thấy đúng quá vì em lấy được anh thì chẳng là phu tinh hảo đó sao? Tướng mệnh học có câu: “Phụ nhân vô mệnh, đãn khán phu tinh”. Mệnh của em tốt hay không, đâu cần phải căn cứ vào dung mạo, cứ chờ anh đối đãi với em thế nào sẽ thấy.
Hứa Doãn nghe vợ nói xong, thuận tay với cái gương để soi mặt mình, nhất là chú ý đến cái mũi, chàng ta thấy mũi mình tuy thẳng thật nhưng sơn căn lại gẫy chứ không bình khởi hữu lực, lỗ mũi lộ khổng chứ không kín, bèn nói với vợ:
- Cứ xem như vậy là mũi cô mà đẹp thì tất là mũi tôi xấu. Mũi tôi tuy thẳng nhưng thiếu đầy đặn, sơn căn tuy không hãm nhưng chưa được cao, lỗ mũi không toang hoác nhưng vẫn còn lộ. Nếu thế chắc tôi phải nương tựa vào cô mất.
Nói xong Hứa Doãn tỏ vẻ nghi ngờ nghĩa rằng đúng ra tướng mình phải hơn tướng Nguyễn thị mới phải. Rõ ràng cô vợ mình xấu như ma, còn mình là tay hào hoa phong nhã.
Nguyễn thị cười nói:
- Em thấy anh điều gì cũng thông minh, chỉ việc xem tướng là không?
- Tại sao bảo là không? Tôi căn cứ vào lời cô, cô bảo mũi cô như thế là đẹp, nay mũi tôi không như thế dĩ nhiên là xấu, còn thông minh với không thông minh chi nữa?
- Thì thế là không thông minh đó, em đã nói rằng thầy tướng bảo mũi đàn bà là phu tinh, mũi đàn ông là thê cung. Nay mũi em tốt nên mới được được người chồng đa tài đa năng, vinh hoa phú quý. Mũi anh xấu đâu phải anh tồi mà là thê cung của anh hỏng nên anh mới lấy con vợ xấu và vô tài như em. Vợ chồng chúng ta lấy nhau đã do duyên số trời định, anh cứ nghi ngờ mãi vô ích.
Qua lần đàm thoại này, Hứa Doãn bỗng nhiên không còn chán ghét cái bộ mặt xấu xí của Nguyễn thị nữa. Hắn nghĩ rằng nàng xấu nhưng mẫn tiệp và thông minh vả lại cũng do cái mũi của mình không lấy được vợ đẹp thì đành chịu vậy.
Họ sung sướng sống bên nhau.
Một hôm khác, hai vợ chồng lại mở cuộc tranh luận về chuyện phu thê tương phối. Hứa Doãn nói:
- Đàn bà có tứ đức, vậy cô được mấy đức? Tứ đức gồm có công, dung, ngôn, hạnh. Hạnh là trinh tiết, ngôn là lời nói đoan trang từ ái, dung là nhan sắc, công là bếp nước thêu thùa.
Nguyễn thị biết chồng muốn chế giễu mình xấu nên đáp:
- Trong tứ đức của phụ nhân, em chỉ thiếu một đức nhưng đấy là do cha mẹ sinh thành, em làm sao cải đổi.
- Phụ nhân phải đủ tứ đức mới hoàn toàn, nay cô thiếu một đức là thiếu một phần tư mà cô lại có tướng nương tựa vào chồng vậy chỉ nên hưởng ba phần tư thôi.
Nguyễn thị cúi đầu nói:
- Thực đúng, vô luận nam nữ trên đời chẳng ai được thập toàn thập mỹ đâu. Em có nổi ba phần tư cũng được rồi, nào dám mong hơn!
- Không xong đâu cô ơi, phu thê cần tương phối. Đối với tôi, sắc đẹp quan trọng nhất cho nên tôi cần vợ phải tề toàn tứ đức.
Nguyễn thị nhẫn nhịn không nổi nữa, nàng thấy chồng kiêu ngạo quá, cần có sự phản kháng quyết liệt mới xong. Nghĩ vậy, Nguyễn thị liền nói:
- Anh dạy rất phải, nguyện vọng của anh rất hợp ý nhưng anh có bao giờ tự hỏi mình thập toàn thập mỹ chăng? Phụ cần tứ đức em thiếu một. Còn sĩ hữu bách hạnh, anh có bao nhiêu?
Hứa Doãn trả lời:
- Tôi đủ cả bách hạnh
Nguyễn thị hỏi:
- Anh cho phép em kể ra không?
- Đương nhiên tôi chấp thuận
Nguyễn thị tiếp tục nhỏ nhẹ:
- Bách hạnh của kẻ sĩ lấy đức làm đầu. Anh vừa bảo chỉ trọng nhan sắc, như thế là hiếu sắc khiếm khuyết hẳn cái đức đứng đầu bách hạnh làm sao dám nói đủ hết bách hạnh? Anh bảo em thiếu phụ dung chi đức nên nhân phẩm chỉ còn ba phần tư. Nay anh thiếu luôn cái đức bao trùm bách hạnh thì phần nhân phẩm anh còn những gì?
Hứa Doãn tắc tị, mặt đỏ có ý xấu hổ. Từ đấy đâm ra ngài ngại bà vợ, dần dần thành nể sợ, tạo thành một giai thoại sợ vợ cho đời sau.
Theo truyền thuyết thì thầy tướng có bảo với cha mẹ Hứa Doãn về tướng cách của Nguyễn thị như sau:
- Cô ấy dung mạo tuy xấu xí nhưng đức hạnh rất cao lại có nội ngoại tướng phu chi tướng thật đẹp đôi, đáng làm con dâu.
Lúc ấy bạn bè Hứa Doãn ngồi đông đủ có người hỏi:
- Hứa Doãn vừa bảnh vừa tài, Nguyễn thị xấu xí sao lại bảo là đẹp đôi? Cổ nhân thường nói trai tài gái sắc ông quên rồi sao? Nếu thế là đẹp đôi thời chẳng có cặp nào trên thế gian này không đẹp đôi.
Vị thầy tướng đã từng trông thấy vẻ bảnh trai của Hứa Doãn nên ông nói:
- Tôi xem tướng chứ không thưởng ngoạn vẻ đẹp. Xem tướng là tìm những điểm quý, điểm phúc, xem người đàn bà có trợ giúp được chồng hay không? Tôi thấy Nguyễn thị có tướng cách tỵ thông thiên đình, phẩm đức kiên trinh, tính tình sảng trực, chẳng những nội trợ giỏi đến ngoại trợ cũng hay nữa. Cái nghĩa đẹp đôi của tôi chỉ vào một nàng dâu hiền ngoan giỏi hợp tướng cách. Nếu bất hợp tướng cách thì cái chuyện trai tài gái sắc chắc chẳng khỏi trở thành ai oán. Cậu Hứa Doãn ngoại biểu trông anh tuấn nhưng sơn căn hỏng, bước đường hoạn lộ chỉ có hạn, nếu lấy Nguyễn thị làm vợ, nàng có sơn căn thông thiên đình đại quý sẽ bổ khuyết cho cái tướng hãm của Hứa Doãn. Thêm nữa, mũi Hứa Doãn sơn căn đoạn, tỵ lương bất phong không thể nào lấy được vợ đẹp, chỉ lấy nổi vợ hiền đức thôi.
Người kia hỏi nữa:
- Tục ngữ nói trai tài gái sắc mới đẹp đôi, nay chênh lệch như vậy liệu có xẩy ra chuyện thay vợ không?
Thầy tướng từ tốn đáp:
- Tướng Hứa Doãn thê cung bất mỹ mà tính tình lại hiếu sắc, nếu như cậu ấy lấy một người đàn bà tầm thường thì đương nhiên phải xẩy ra chuyện tìm hoa hỏi liễu đưa đến cảnh thay vợ đổi chồng, còn nếu lấy Nguyễn thị thì không. Vì cô ta dung mạo xấu nhưng trên tướng cách là một nữ tử có oai quyền, chắc Hứa Doãn chẳng dám hiếu sắc đâu.
